تخریب ساختمان چیست و طبق چه اصولی انجام می‌‌شود؟

به علت تغییر شرایط و تنوع سبک‌های دکوراسیون و قدیمی شدن دکوراسیون ساختمان، افراد زیادی برای تطبیق بهتر با نیازها و نو شدن ساختمان چیدمان خانه را تغییر می‌دهند و حتی برخی از قسمت‌ها را تخریب می‌کنند در واقع شروع به بازسازی ساختمان می‌کنند. اما تخریب و تغییر دکوراسیون هر ساختمان باید براساس برخی اصول و نکات اساسی پیش رود. براین اساس ممکن است بسیاری از قسمت‌های خانه را نتوان تغییر داد. بی توجهی به این نکات ممکن است آسیب‌های بسیاری را به ساختمان وارد کند. به همین خاطر ما در ادامه پنج اصل مهم تخریب و بازسازی ساختمان را بیان می‌کنیم. اما پیش از آن اجازه دهید به طور مختصر با تخریب و نحوه انجام آن آشنا شویم.

تخریب ساختمان چیست؟

تخریب که در اصطلاح به معنای خراب کردن است، طبق مفاد مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان به هر گونه عملی که باعث جداشدن مصالح از ساختمان به منظور بازسازی، نوسازی، حذف، تعمیر و مرمت همه یا قسمتی از ساختمان انجام شود، تخریب نام دارد. براین اساس تخریب هم می‌تواند به صورت کلی و برای ساخت سازه‌ای جدید انجام شود و هم به صورت جزیی در بازسازی و تعمیر قسمتهایی از ساختمان انجام شود. اما تصمیم در این باره بسته به هدف شما و میزان قدیمی بودن ساختمان دارد. اما برخی مواقع  خانه قدیمی است و دیگر قابل بازسازی نیست. در این مواقع بهتر است تخریب کلی صورت گیرد. اما زمانی هم هست که ساختمان از نظر سازه‌ای چندان مشکلی ندارد و تنها به منظور تغییر دکوراسیون و نقشه ساختمان قصد بازسازی را دارید،‌که در این صورت تخریب جزیی انجام می‌شود. بنابراین اهداف تخریب ساختمان را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:

1. تعمیر فوندانسیون قدیمی و خراب
2. نوشدن و بالارفتن ارزش ملک
3. تعمیر و بازسازی
4. آلوده شدن ساختمان با آفات و مواد خطرناک

حال بریم سراغ روش‌های تخریب ساختمان.

تخریب ساختمان به چه روشهایی انجام می‌شود؟

تخریب ساختمان به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که انتخاب روش مناسب به شرایط و محیط اطراف ساختمان، میزان بودجه نوع سازه بستگی دارد. اما به طور کلی روشهای انجام تخریب ساختمان به شرح زیر است:

1. تخریب دستی
2. تخریب با استفاده از ماشین‌آلات و ابزار مکانیکی
3. تخریب با استفاده از مواد منفجره

تخریب دستی

در واقع در روش تخریب دستی ساختمان همانطور که از نامش پیداست، تخریب ساختمان توسط افراد و با استفاده از ابزارهای مکانیکی چون کلنگ انجام می‌شود و ضایعات و نخاله‌های حاصله از آن هم با استفاده از تریلی و کامیون به نقاط دیگر حمل می‌شود. لذا در این روش در صورتی که تمامی نکات فنی رعایت شود ایمنی بیشتری نسبت به روش‌های دیگر دارد. زیرا تخریب با سرعت کمتری انجام می‌شود و در صورت ریزش ناگهانی قسمتی از آن امکان پیشگیری از وقوع اتفاقات بعدی وجود دارد. اما مشکل این روش همانطور که گفتیم سرعت کم آن است. اما تخریب دستی هزینه کمتری هم دارد. در این روش عملیات تخریب معمولا از سقفها شروع می‌شود تا به قسمت‌های دیگر برسد.

تخریب مکانیکی

در این روش برای تخریب از دستگاه و ابزارآلات مکانیکی چون بیل مکانیکی استفاده می‌شود. این روش معمولا برای ساختمان‌هایی مناسب‌تر است که فضای اطرافشان باز باشد. زیرا در این حالت احتمال ریزش ساختمان به اطراف وجود دارد. مهم‌ترین ویژگی‌های این روش سرعت بیشتر، هزینه بیشتر و ایمنی کمتر است. هزینه این روش بیشتر است زیرا قسمتی زیادی از هزینه مربوط به هزینه ماشین آلات است. اما با توجه به اینکه به صورت ناگهانی و سریع عملیات تخریب انجام می‌شود، ایمنی کمتری دارد. به همین خاطر باید تمامی نکات ایمنی به دقت در این روش رعایت شود. از جمله این نکات فاصله گرفتن بیل مکانیکی به اندازه حداقل نصف ارتفاع ساختمان  از بنای در حال تخریب است. یکی دیگر از ابزارهایی که در این روش استفاده می‌شود گوی تخریب است

تخریب با مواد منفجره

این روش بسیار حساس است و باید با محاسبات و برنامه‌ریزی دقیق انجام شود. زیرا تاثیر تخریب ساختمان در این روش بر محیط اطراف بسیار بیشتر از روش‌های دیگر است و از همه مهم‌تر آلودگی صوتی بسیاری هم دارد. به همین خاطر در معدود موارد از این روش برای تخریب ساختمان استفاده می‌شود.

حال در ادامه برخی نکات مهم هنگام تحریب ساختمان را بیان می‌کنیم.

نکات و اصول تخریب ساختمان

۱.دیوار باربر را نمی توان به دلخواه خراب کرد و تغییر داد.

دیوار باربر یا حمال همانطور که از اسمش پیداست وظیفه حمل وزن ساختمان و انتقال آن به پی را برعهده دارد. بنابراین تخریب بدون برنامه و رعایت اصول آن باعث تخریب کل ساختمان خواهد شد. بنابراین برای تخریب دیوار باربر باید در ابتدا شرایط ساختمان را بررسی کنید و سپس مجوزهای لازم برای تخریب دیوار باربر را از شهرداری اخذ کنید و درنهایت مراحل آن را به درستی پیش روید. این کار بهتر است توسط پیمانکار انجام شود که دیوار جایگزین هم تعبیه شود.  تمام دیوارهای خارجی و برخی از دیوارهای داخلی به عنوان دیوار باربر به شمار می‌روند. علاوه بر دیوارهای باربر برخی از دیوارهای نازک دیگری هم هستند که ممکن است قسمتی از وزن ساختمان را تحمل ‌کنند و به راحتی قابل برداشتن نیستند مانند دیوارهای زیر تیرها. تخریب بدون برنامه این دیوارها نیز آسیب‌های جدی به ساختمان وارد می‌کند. اگر دیواری باربر باشد و طاق هم از نوع طاق های قدیمی ضربی باشد برای تخریب آن باید حتما جداسازی و تفکیک تیرآهن‌ها انجام شود.

۲.تیرها و ستون ها را نمی‌توان به راحتی تخریب و اصلاح کرد.

تیرها و ستون‌ها سازه‌های مهمی هستند که برای حمایت از طبقه بالایی طراحی و تعبیه شده‌اند. تخریب و برداشتن بی‌برنامه این ستون‌ها ممکن است باعث تخریب طبقه بالایی شود که بسیار هم خطرناک است. روش تخریب ستون نیز با توجه به نوع ستون تعیین می‌شود . به عنوان مثال برای تخریب ستون بتنی به سه روش تخریب مکانیکی، تخریب با مواد منبسط شونده و تخریب با واترجت انجام می‌شود.

3.برخی از چهارچوب درب‌ها را نمی‌توان به راحتی تخریب کرد.

چارچوب برخی از خانه‌های قدیمی در بتن تعبیه و ترکیب شده تا وزن آن قسمت از دیوار را تحمل کند. به همین خاطر اگر بدون فکر و برنامه قبلی برداشته و تخریب شود ممکن است ساختار ساختمان را برهم زند و ایمنی ساختمان را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین سعی کنید چارچوب‌های داخل دیوار را بدون برنامه تخریب نکنید.

4.ایمنی تخریب حتما باید رعایت شود.

منظور از ایمنی تخریب در واقع این است که روش و نوع تخریب با توجه به شرایط ساختمان و با برنامه‌ریزی انتخاب شود. علاوه بر این استفاده از ابزارآلات مناسب نیز بسیار اهمیت دارد که رایج‌ترین آنها بیل مکانیکی است. از دیگر اقدامات ایمنی هنگام تخریب نیز عبارتند از:

1. قطع برق از کنتور و انتقال کنتور
2. قطع گاز توسط اداره گاز منطقه
3. هنگام تخریب دیوارها مراقب لوله‌ها و تاسیسات باشید.
4. ایجاد حریم ایمن در زمان تخریب
5. بررسی میزان تحمل دیوارها زمانی که دیوار مشترک با ساختمان مجاور وجود

هزینه تخریب ساختمان

با توجه به مطالبی که بیان شد هزینه تخریب ساختمان تحت تاثیر عوامل مختلف متغیر است که از جمله این عوامل نوع و روش انتخابی برای تخریب، تجهیزات و ماشین آلات به کار رفته، میزان تخریب موردنیاز برای ساختمان، تعداد کارگران و زمانی که برای انجام کار می‌گذارند، تعداد طبقات و نحوه دسترسی ماشین آلات به ساختمان.