موارد و مراحل مهم قبل از بازسازی و تخریب

قبل از این که بخواهیم بازسازی را شروع کنیم موارد مهمی هست که باید مورد توجه قرار گیرند. مواردی از قبیل مشورت با متخصص، بودجه بندی، تحقیق در مورد قیمت مصالح و المانها مواردی هستند که تقریبا همه جا شنیده‌ایم و به قطع موارد مهمی نیز هستند، اما در این مقاله سعی ما نگاهی تخصصی‌تر و عمیق‌تر به این موضوع میباشد.

پس از انجام مواردی که در بالا ذکر شد

اولین مورد تهیه نقشه ازبیلت(as built) سازه

کلمه as built درلغت به معنی “همانطور که ساخته شده” میباشد و در واقع نقشه‌ای است که  مکان دقیق هر المان، مانند فواصل لوله های آب از کف یا دیوار یا مکان دقیق کابل کشی و سیمهای برق و… را به ما میدهد و با داشتن چنین نقشه‌ای خطرات احتمالی آسیب به اجزای دیگر ساختمان به حداقل ممکن میرسد. یکی از ملزومات معماری اصولی تهیه نقشه از بیلت و ارایه آن به شهرداری و مالک توسط پیمانکار است.

مورد دوم تهیه نقشه جدید با حفظ موقعیت المانهای سازه‌ای

این نقشه به منظور تعیین المانهای اصلی سازه تهیه میشود. منظور از المانهای اصلی ستونها و دیوارهای باربر ساختمان هست که بی‌دقتی در این موارد خسارات جبران ناپذیری در پی دارد

برای برچیدن ستونهای وسط ساختمان ابتدا باید مشخص کنیم که اصلا کدام ستونها قابل برداشتن است؟ برای برداشتن ستون به چه مواردی دقت میشود؟

عملیات برداشت ستون فقط در مواردی که ستون مورد نظر کمترین باربری را دارد مانند ستون وسط سالن پذیرایی در یک ساختمان ویلایی، که اگرهمین ساختمان دو یا سه طبقه باشد امکان برداشتن این ستون به خاطر نقش باربری آن وجود ندارد. پس این نوع از برداشت ستون بیشتر برای ساختمانهای ویلایی و تک طبقه مورد استفاده قرار میگیرد

روند کار به این صورت است که ابتدا قبل از برداشت ستون ابتدا تیرهای حاملی اطراف ستون با توجه به نحوه تنظیم بار سقف زده میشود تا نیروی وارده به ستون به حداقل برسد سپس ستون مورد نظر با روشهای استاندارد که مطابق با مباحث بیستودوگانه مقررات ملی ساختمان باشد، به صورت کاملا استاندارد جابه‌جا میشود.

مورد مهم بعدی در المانهای سازه‌ای دیوارهای باربر است. این دیوارها به خاطر نقششان در تحمل وزن تیرها و انتقال آن به فوندانسیون از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. برای جابه‌جایی و برداشت دیوارهای باربر ابتدا مشخص میکنیم که نیروی تحمل شده توسط این دیوار ابتدا به چه سمت و کدام قسمت باید هدایت شود، پس از مشخص شدن این مهم با محاسبات مخصوص، اقدام به ساخت ستون با روشهای مخصوص (روشهایی که مناسب ابعاد و وزن مصالح در ساختمان مورد نظر باشد) میکنیم ونیروی وارده به دیوار مورد نظر را به ستونها هدایت میکنیم سپس با تخریبهای کوچک شروع کرده و کم کم شدت تخریب دیوار حامل را بالا میبریم تا از نشست یکباره و دفعتی سازه و آسیبهای احتمالی جلوگیری کنیم.

مورد سوم تهیه نقشه از تاسیسات مکانیکی و برقی ساختمان است (از بیلت تاسیسات و برق)

این نقشه همانطور که در بالا به آن اشاره کردیم ابتدا در عملیات تخریب به کمک ما می‌آید، به این صورت که از آسیب ناخواسته به تاسیسات مکانیکی و برقی با دانستن مکان آنها جلوگیری میشود و دوم در مرحله بازسازی از آن استفاده میشود، به این صورت که وقتی ما اقدام به ایجاد سازه‌ای در ساختمان میکنیم با دانستن مکان قرارگیری این تاسیسات، احتمال ایجاد تعارض و گیر در ساخت سازه به صفر میرسد.

به عنوان مثال: در عملیات بازسازی میخواهیم به قسمتی از ساختمان کابینت اضافه کنیم، با داشتن نقشه تاسیسات لوله کشی از آسیب به لوله های آبی که به عنوان مثال از طبقه بالا به پایین آمده جلوگیری میشود.

بعد از انجام موارد بالا اقدام به تخریب مکان مورد نظر میکنیم

فرایند تخریب از مهمترین و حساس‌ترین قسمتهای بازسازی به شمار میرود به طوری که کوچکترین اشتباه میتواند خسارات جبران ناپذیری در پی داشته باشد. در این قسمت به این موضوع از زوایایی که کمتر مورد بحث قرار گرفته ولی اهمیت بالایی دارد نگاه و صحبت میکنیم.

قبل از تخریب اولین موردی که باید در نظر گرفته شود آثار تخریب بر پلاک مجاور و خطرات احتمالی پیش آمده برای آن است.

برای جلوگیری از این آسیبها ابتدا نیاز به انجام اقدامات حقوقی است. برای روشنتر شدن و درک بهتر موضوع با ذکر مثال به ادامه بحث میپردازیم:

فرض کنید پلاکی داشته‌اید که در زمان ساخت هیچ پلاک یا ساختمانی مجاور شما نبوده و بعد از اتمام ساخت وساز شما پلاکهای مجاور اقدام به ساخت کرده‌اند، بنا به هر دلیلی مثلا بی توجهی بنا، دیوار همسایه کج یا اصطلاحا ناشاقل بالا رفته و بار دیوار و سقف ساختمان مجاور روی دیوار شماست. در اینجا دو سوال پیش می‌آید : اولا چگونه متوجه شویم و دوما چه کارهایی باید در رابطه با این موضوع انجام دهیم.

در جواب سوال اول یکی از کارهایی که میتوان قبل از تخریب کامل بنا انجام داد این است که قسمتی از دیوار که به سمت بنای همسایه است ومتخصص امر، از روی نشانه‎‌هایی، حدس بر فشار و نیرو از طرف دیوار همسایه دارد را به ابعاد مثلا پنجاه در پنجاه سانتی متر تخریب کنیم که به این کار اطلاحا سونداژ گفته میشود پس از این تخریب کوچک و موضعی متخصص عمران و سازه میتواند تشخیص دهد که آیا بار دیوار مجاور روی بنای ما قرار دارد یا خیر. اگر این اتفاق افتاده بود، یعنی متخصص امر فشار بار ساختمان مجاور را تایید کرد، اولین کار گرفتن وقت از کارشناس دادگستریست. کارشناس پس از حضور در محل اقدام به نوشتن گزارش کامل از وضعیت ساختمان کرده و مراتب را به صورت قانونی به همسایه اطلاع میدهد.

دومین کار اقدام به بیمه پلاک مجاور است تا در صورت وقوع اتفاقات ناخواسته هزینه‌ها توسط بیمه پرداخت شود.

پس از انجام این دو مهم شروع به تخریب با استفاده از تکنیکهای خاص مهاری که به صورت پشت‌بندهای افقی و عمودی روی دیوار کار میشود، اقدام میکنیم. تخریب با حفظ موارد ایمنی به صورتی که شروع آن از قسمتی که کمترین آسیب به ساختمان وارد شود انجام میشود تا از خرابی های یکباره و کنترل نشده که عواقب بدی بعضا به همراه دارند جلوگیری شده و عملیات تخریب با حداکثر ایمنی و حداقل هزینه پایان یابد.

امیدواریم با انتشار این مقاله در حد امکان از آسیبها و هزینه‌های ناخواسته احتمالی جلوگیری کرده و اطلاعات مفید و کاربردی به شما عزیزانِ همراه ارائه کرده باشیم.